Kan Thlai Ei Te An Him Tawk Em?

Thiamna te a lo sang zel a, kan thil ei thenkhatte atanga natna lo awm theih dan leh chu chuan nun a tihtawi theih dante an hmuchhuak a, chung zingah chuan Synthetic Chemical Fertilizers leh Pesticides te hnuhma pawh a tel ve tih hriat chhuah a lo ni ta zel a.Hei vang hian tur hnuhma awm lo thei ang ber tura thlai thar chhuah tumna a lo awm ta a ni.

Tichuan, Mizoram sawrkar pawhin kan rama thil tharte an lo hlut zawk theih nan leh leilung hlutnate kan vawn nun reng theih nan “The Mizoram Organic Bill 2004” chu July 12th, 2004 khan a lo pass ta a ni.

Organic Farming?:-

Organic Farming chu leilunga hausakna inphum sa humhalh a, tangkai thei ang bera thlai chinna atana hman hi a ni a. He Farming System hian leilung awmdan pangngai mil zelin tui leh boruak leh lei chunglang thatna te hmang tangkai a, leilunga nunna nei awm reng rengte hriselna leh lei chunglang luangral turte a humhalh tlat a, mihring leh thilnung dang tana pawi thei Synthetic Chemical Fertilizer, Pesticides, Growth Regulators leh Livestock Feed Additives te aiah leitha dang - ran ek, thlai leh hnim tawih atang a siam leitha te, Bio-fertilizers leh Bio-pesticides te hmangin thlai a enkawl zawk a ni.Tin, leitha hnutchhiah chi thlai chinte a uar a, leia thilnung te chakna hman tangkai zual theih nan leh natna hrik inphum te an lo ven theih nan uluk taka lei lehphut te a huam vek a ni.

Kum 2004 kumkhan Organic Bill chu pass alo ni tawh a. Tunah hian a kaihhnawih Dept.lam pawn lei tha sem thleng in hma an la mek zel niin ka hria a, a lawmawm hle a ni.Engpawhnise,Mizorama kan thlai thar chhuah tam ber te hi thingtlang atanga lo kal niin, man man zawkin khar chhawngah te pek chhawn leh a ni a. Kei nin kan lo lei a, lungmuang takin kan ei ta a ni. Heta ka sawi duh tak chu Mizorama kan thlai thar neih hi chu a tlangpuiin heng Chemical Fertilizer sawrkar pawn hman a phal loh ho hi chu an hmang lo turah kan ngai ve ringawt a.

Mahse, ka ngaih ti thalo tu chu nikum lam tawh khan tute nge an nih pawh ka hriat lem loh te ti ti ka hriat dan in Serthlum hi natna hrik leh thil dang in a tihchhiat loh nan DDT a kah hi a tha khawp mai an ti a. Chuta tang chuan Serthlum ka ei pawh hi a tui loh phah sawt mai a. An vai chuan a ni e chu ka ti hauh lo mahse khatiang titi a awm chuan hmang hreh lo hi kan la awm em ni aw tiin ka inzawt ta mai mai a.

Tin, Sawhthing tam tur ven nan pawh hian DDT hi a tha khawp mai tihte kan hre leh zel a. Chubakah, khaw pakhata ka va zin zawk lai a ka hriat chu mipakhat hian an huan thei leh thlai awmna chu DDT ka theh thin a, a tha khawp mai tiin min lo hrilh bawk a.Kei lah chuan ava tha awm love tia kan zawh chuan tam vak lo te hi chu a pawi hlei nem tiin min chhang mai a. Khatiang khan a khat tawk a a tih thin thu min hrilh leh nghal a. Kha a huana thlai leh thei ho kha ei atan a him a ngem tih chu ka inzawhna lian tak a lo ni ta a ni.Mizoram chhung ngei ah pawh hetiang thil a awm chuan kan thlai thar te hi ei atan an him tawk a ngem?

Engpawhnise, Mizoram hi keimahni kan intodelh zo lova. Phai atangin thlai tam tak a rah chi tiam in kan la lut a. Chung zinga lar deuh chu Zikhlum, Parbawr, Tomato etc. te hi an ni. Him pial leh tha tak in rannung pawn an seh ve ngai loh ni awm tak a tha te kan lei theiin kan ei thei a. Heng te hi an him a ngem? Rannung hlo Pesticides te chu an hman hmel bawk si nen. An lo hmang ta lo hlauh a nih chuan kan vannei hle tihna a ni anga. Mahse, chutiang beiseina chu beiseina bo mai a ni. Hmanni a kan zikhlum lei chu chhum pawn DDT rim a nam vung vung thei tlat. Ei chi ah ngai lovin ka paih tir ta ringawt mai a.

Hetiang hi a nih avang in an hmang a ni ang e tih chu kan rinthu sawi ta mai mai a. DDT kher lo pawh rannung thahna hlo Pesticides te an lo hmang a nih pawn a hman dan tur mithiam ten an sawi hi zawm thei tal sela a tha tur a nia. Engpawhnisela, mithiamten rannung thahna hlo a thlai kah a nih chuan a seng hun leh ei theih hun hi bituk in ni 7-14 hma chu ei tur chuan seng loh hi a tha tiin inzirtir ve bawk mahsela kan chawhmeh ei tam phai atanga kan chawk luh te hi chutiang thlapa seng (harvest) a, thawnchhuah chu a ni kher a ngem?

A tawp ber ah chuan heng ka rawn sawi zawng zawng te avanga thlai kan ei tha ngam lo ngawt dawn a nih chuan a dik ber lo ang. Chuvangin, kan fimkhur tlan zawk theih nan a rawn sawi ka ni a. Kan lo hrisel tlan zawk theih nan tan kan lak theihna mual theuh ah tan ila thar leh ang u..

1 Response to "Kan Thlai Ei Te An Him Tawk Em?"

  1. caribou says:

    Pesticides ho hi tur an ni a; pesticides rau rau ah chuan DDT hi a thalo filawr lak. A property hi a chhe ve mai mai lo va. Ruahin a tleuh hnuah pawh leilungah rei tak tak a awm thei. DDT hmanga thlai kah hi a tha lo takzet ani.

    Fertilizer erawh tur a ni lova, thlai tan chawtha (hriatthiam awl zawngin, an vitamins ve ani mai ang chu) a ni a, a hlauhawmna ka hrethiam ve phak meuh lo.

Post a Comment

powered by Blogger | WordPress by Newwpthemes | Converted by BloggerTheme